TİYATRO GÜNLÜĞÜ: ON İKİ ÖFKELİ ADAM - İSTANBUL ŞEHİR TİYATROLARI (DARÜLBEDAYİ)

“Olayı nereye çekerseniz çekin, ön yargı gerçeği her zaman saklar.”
On İki Öfkeli Adam, Şehir Tiyatroları

19 yaşında geçmişi sabıkalı olan bir çocuk babasını öldürmekte suçlandığı bir mahkemeye çıkar. Çocuğun akıbetini belirlemek ise davada bulunan 12 jüriye kalmıştır. Kanun gereği jüri üyeleri oy birliğiyle karar vermeli; yani 12 kişi de aynı oyu vermeli. Ya çocuğu suçlu bularak elektrikli sandalyeye gönderecekler ya da çocuğu suçsuz bulacaklar. Çoğu kişiye göre çocuğun babasının katili olduğu kesin gibi. Deliller ve tanıklar da bu düşünceyi destekler nitelikte.

12 Angry Men

Oylama yapılıyor. Ve durum 11'e karşı 1! Şüphelinin kaderi o 1 kişinin elinde. Gerçekten suçlu mu, yoksa bir kurban mı? Suçlu olduğu yönünde oy vermeyen 1 jüriden sonra, diğer jüriler davayı yeniden gözden geçirmeye başlıyor. Delillere ve tanıklara yeni bakış açısı getiren o jüri sayesinde diğer jürilerin gözlerinde tüm kanıtların anlamı değişiyor. Kendilerini sorgulamaya başladıkları, gözlerinden kaçırdıkları ayrıntılar yüzünden kendilerini suçladıkları, psikolojik gelgitler yaşadıkları bir döngüye giriliyor. Tam da o an şu gerçeği fark ediyoruz: olaylara nasıl baktığımız olayları nasıl algıladığımız üzerinde etkilidir.

Olaylar jürinin oylama yapmak için etrafında toplandıkları bir masada geçiyor; yani oyunda tek mekan mevcut. Kalabalık kadrosuna rağmen hiçbir karakterin ismi yok. Jüriler numaralar ile çağrılıyor: Jüri 1, Jüri 2 gibi.

Başta şüphelinin suçlu olduğuna inanan jüriler, kanıtlarla ve tanıklarla ilgili yeni teoriler üzerine kendilerini sorgulamaya başlayıp bir kuşku hali yaşamaya başlıyor. Tüm oyun boyunca jürilerle birlikte biz de olayları sorguluyoruz. Tabii her şey bu kadar toz pembe ilerlemiyor. Bazı jüriler kişisel geçmişleri nedeniyle önyargılı davranıp hırçınlaşmaya başlıyor. Saatler ilerledikçe masadaki huzur ortamı da azalıyor.

19 yaşında genç  olan şüpheliyi elektrikli sandalyeye göndermek için oybirliğine varacaklar mı? Acaba kaç insan oyundaki gibi 1 jüri bulunmadığı için masum olduğu halde ölüme mahkum edildi? Adalet sistemi ne kadar güvenilir? Genel kabul gören her şey salt doğru mudur? Oyun sonunda kendinize bu soruları soruyorsunuz.

Adalet, sürü psikolojisi, empati, ön yargı ve daha nice kavramları sorgulamanızı sağlayacak bir oyun.



Emel
Kasım 2018

Şehir Tiyatroları'nın uyarlamasından keyif alarak izledim. Oyunun ayrıca kült olarak nitelendirebileceğimiz bir film versiyonu da mevcut. İzlemediyseniz kesinlikle izleyin.

12 Angry Men


Yorumlar